วันนี้ได้มีโอกาส นั่งศึกษาหนังสือเกี่ยวกับการวิเคราะห์ Cell Site Analysis เลยอยากมากเขียนอธิบายเกี่ยวกับเรื่อง “สถานีฐาน” (Cell Sites) ในระบบโทรศัพท์มือถือ จะพยายามอธิบายให้เข้าใจง่ายนะครับ ไม่รู้จริงไม่..😊🤣

Cell Sites (สถานีฐาน)

Cell Sites (สถานีฐาน) หรือที่เรียกว่า “cell towers” (เสาสัญญาณโทรศัพท์มือถือ) คืออะไร?
สถานีฐานหรือที่เราเห็นเป็นเสาสัญญาณโทรศัพท์มือถือ เป็นจุดที่ช่วยให้โทรศัพท์มือถือของเราสามารถติดต่อกับเครือข่ายได้ เปรียบเหมือนสะพานที่เชื่อมระหว่างมือถือกับระบบเครือข่ายหลัก

สถานีฐานประกอบด้วยอะไรบ้าง?

1. Base Station (สถานีฐาน) อุปกรณ์ควบคุมการสื่อสาร
2. Radio Antennas (เสาอากาศวิทยุ) เสาอากาศสำหรับรับ-ส่งสัญญาณ
3. Infrastructure (โครงสร้างพื้นฐาน) อุปกรณ์พื้นฐานต่างๆ เช่น ระบบไฟฟ้า และโครงสร้างสำหรับติดตั้ง

แล้วสถานีฐานมีกี่แบบ? 🤣

1. Omnidirectional Site แบบส่งสัญญาณรอบทิศทาง ส่งสัญญาณครอบคลุมรอบตัวเสา 360 องศา
2. Sectorised Site แบบแบ่งโซน ส่งสัญญาณเฉพาะพื้นที่ที่กำหนด ทำให้สัญญาณแรงขึ้นและมีสัญญาณรบกวนน้อยลง
3. Hybrid Site แบบผสม รวมข้อดีของทั้งสองแบบเข้าด้วยกัน

ขนาดพื้นที่ให้บริการของสถานีฐาน

• ขนาดใหญ่ ครอบคลุม 1-20 กิโลเมตร มักติดตั้งบนที่สูง
• ขนาดกลาง ครอบคลุม 100 เมตร – 1 กิโลเมตร ใช้ในพื้นที่ที่มีผู้ใช้งานหนาแน่น
• ขนาดเล็ก ครอบคลุม 20-500 เมตร ใช้ในอาคารหรือห้างสรรพสินค้า
• ขนาดเล็กมาก ครอบคลุม 10-20 เมตร ใช้ในบ้านหรือสำนักงาน

การระบุตำแหน่งสถานีฐาน
สถานีฐานแต่ละแห่งจะมีรหัสประจำตัว 2 แบบ:

1. รหัสระยะใกล้: ใช้ระบุสถานีฐานในบริเวณใกล้เคียง
2. รหัสสากล: ใช้ระบุสถานีฐานทั่วโลกโดยไม่ซ้ำกัน

ความสามารถในการรองรับผู้ใช้งาน
ขึ้นอยู่กับจำนวนช่องสัญญาณที่มี โดยจะระบุเป็นตัวเลข เช่น:

• 1+1+1 หมายถึง สถานีฐานที่แบ่งเป็น 3 โซน โซนละ 1 ช่องสัญญาณ
• 2+2+2 หมายถึง สถานีฐานที่แบ่งเป็น 3 โซน โซนละ 2 ช่องสัญญาณ

การวิเคราะห์ Cell Site (สถานีฐาน)

คือการติดตามตำแหน่งของโทรศัพท์มือถือ โดยดูจากประวัติการใช้งานและความแรงของสัญญาณ

Antennas & Azimuths (เสาอากาศและมุมแอซิมัท)

Antennas เสาอากาศในระบบมือถือคืออะไร? 😗

เสาอากาศเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยรับ-ส่งสัญญาณระหว่างเสาสัญญาณกับโทรศัพท์มือถือ โดยจะมีตัวรับ-ส่งสัญญาณหลายตัววางซ้อนกันในแนวตั้ง เพื่อส่งสัญญาณไปในทิศทางที่ต้องการ

ลักษณะการทำงานของเสาอากาศ

1. Horizontal Coverage (การครอบคลุมในแนวนอน) ส่งสัญญาณในแนวนอนเป็นรูปคล้ายใบโคลเวอร์เมื่อมองจากด้านบน
2. Horizontal Coverage Arc (ส่วนโค้งของการครอบคลุมในแนวนอน) ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 130 องศา (สำหรับเสาที่แบ่งเป็น 3 ส่วน)
3. Vertical Beamwidth (ความกว้างของลำแสงในแนวตั้ง) ส่งสัญญาณในแนวนอนเป็นหลัก ส่งในแนวตั้งน้อยมาก

ขนาดของเสาอากาศ

• Low band แบบความถี่ต่ำ -> สูง 1-2 เมตร ใช้กับคลื่น 700-900 MHz
• Mid-band แบบความถี่กลาง -> สูงไม่เกิน 1 เมตร ใช้กับคลื่น 1-6 GHz
• High band แบบความถี่สูง -> สูง 30-50 ซม. ใช้กับคลื่น 5G ที่สูงกว่า 6 GHz

Azimuths (มุมแอซิมัท) เรื่องมุมในการส่งสัญญาณ

• มุมแอซิมัท คือมุมที่วัดจากทิศเหนือตามเข็มนาฬิกา
• ทิศเหนือ = 0 องศา
• ทิศตะวันออก = 90 องศา
• ทิศใต้ = 180 องศา
• ทิศตะวันตก = 270 องศา

การใช้มุมในเสาสัญญาณ

• เสาที่แบ่งเป็น 3 ส่วนมักจะตั้งมุมห่างกัน 120 องศา
• เช่น ถ้าเสาแรกชี้ไปทิศเหนือ (0 องศา) เสาที่เหลือจะชี้ไปที่ 120 และ 240 องศา
• ข้อมูลนี้ช่วยให้รู้ว่าโทรศัพท์อยู่ในบริเวณไหนของเสาสัญญาณ

การเอียงของเสา

1. Downtilt เอียงลง ทำให้สัญญาณพุ่งลงพื้น ครอบคลุมพื้นที่ใกล้เสา
2. Uptilt เอียงขึ้น ทำให้สัญญาณพุ่งขึ้นฟ้า ครอบคลุมพื้นที่ไกลออกไป

Centroids จุดศูนย์กลางของสัญญาณ
ผู้ให้บริการบางรายจะคำนวณจุดที่น่าจะมีสัญญาณดีที่สุด และบอกรัศมีที่มีโอกาสพบโทรศัพท์ในแต่ละระยะทางจากจุดนั้น